DZIEŃ JĘZYKA OJCZYSTEGO 2024

21.02.2024 r. Dzień Języka Ojczystego. To międzynarodowe święto, ustanowione przez UNESCO, które w tym roku obchodzimy po raz 24. Powstało przede wszystkim po to, by przypomnieć, jak ważna jest ochrona języków ojczystych oraz dbanie o języki zagrożone i ginące. To również okazja do tego, żeby zwrócić uwagę na różnorodność językową na świecie. My dzisiaj przyglądamy się sytuacji w Polsce.

Z tej okazji mamy dla Was kilka faktów i ciekawostek. Mamy nadzieję, że Was zainteresują 🙂

Czy wiecie że…?

• w Polsce tylko język polski ma status języka urzędowego.
• 95% Polek i Polaków posługuje się w kontaktach domowych językiem polskim. To 37 869 618 osób. Inne języki w kontaktach domowych są używane przez tylko 1 746 903 osób. (informacje na podst. danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku, opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Więcej informacji tutaj) .
• najczęściej używanym językiem obcym w kontaktach domowych w Polsce jest język angielski – co po raz kolejny pokazuje, jak jest popularny, szczególnie jako międzynarodowe medium komunikacji. Więcej informacji tutaj.
• język kaszubski jest jedynym językiem regionalnym w Polsce. Uczą się go dzieci w szkołach i można z niego zdawać maturę. Jest uznany za osobny język m.in. dlatego że znacznie różni się od „tradycyjnej” polszczyzny i jest mniej zrozumiały. Kaszubi stworzyli nawet oddzielną gramatykę swojego języka, publikują w nim utwory literackie, podręczniki czy słowniki. Nawet na ulicach urzędowe szyldy instytucji regionalnych oraz lokalne powiadomienia mają dwie wersje językowe. Więcej informacji tutaj.
• język śląski nadal walczy o status języka regionalnego, choć posługuje się nim prawie pół miliona osób – więcej niż językiem kaszubskim. Śląski jest uznawany jako dialekt lub etnolekt (czyli odmiana języka, który określa tożsamość określonej grupy etnicznej).
• w Stanach Zjednoczonych istnieje gwara teksaska. Powstała jako odmiana gwary emigrantów ze Śląska, którzy wyjechali do Teksasu w XIX w. Jest używana do dziś. Można znaleźć w niej połączenia z jęz. angielskim, np. bejbik – dziecko, korn – kukurydza, turbacyjo – problem czy pluzmy / piczesy – brzoskwinie
• oprócz śląskiego w Polsce są również dialekty: mazowiecki, małopolski, wielkopolski oraz mieszane na wschodzie kraju, a także tzw. nowe dialekty mieszane na zachodzie i północy. Każdy z nich dzieli się na kilkadziesiąt gwar, np. gwara poznańska czy góralska.